Οι καρχαρίες με τα χρυσά λέπια

Ένα απλό ερώτημα κρίσεως: Είναι δυνατόν να ανατίθεται η ευθύνη για το ξεπέρασμα της κρίσης σε εκείνες ακριβώς τις δυνάμεις οι οποίες ευθύνονται για αυτήν;

Ένας συνάδελφος το είπε με σαφήνεια. Όποιος θέλει να μιλήσει σήμερα για την συγκυρία πρέπει απαραιτήτως να μιλήσει για την κρίση. Την δική μας κρίση όμως, όχι την δημοσιονομική, διότι αυτή είναι απότοκος και δεν είναι τόσο βαθιά όσο την παρουσιάζουν οι διαχειριστές της κοινοτυπίας. Απλά θυμίζουμε στa Mont Blanc των μήντια ότι ο σημαντικός δείκτης  δεν είναι ο δανεισμός αλλά ο δανεισμός ως ποσοστό του ΑΕΠ και αυτός είναι σήμερα 5%, όταν την περίοδο 85 έως 95 ήταν 12%. Αφορά δε όλες τις χώρες της εσπερίας καθώς και το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ.

Όσο για το δημοσιονομικό έλλειμμα ρίξτε μια ματιά στον παρακάτω πίνακα που αφορά την περίοδο 2007 έως 2009. (Πηγή το World Economic Outlook. October 2009)

ΧΩΡΑ	ΥΨΟΣ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΕΠ
ΗΠΑ	ΑΠΟ –2,8% ΣΕ –12,5%
ΕΥΡΩΖΩΝΗ	ΑΠΟ –0,6% ΣΕ –6,2%
ΙΑΠΩΝΙΑ	ΑΠΟ –2,5% ΣΕ –10,5%
ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ	ΑΠΟ –2,6% ΣΕ –11,6%

Αποσιωπάται επίσης από τα Delivery boys των κρατούντων, δημοσιογράφοι και ευκλεώς στοιχημένοι «συνδικαλιστές», ότι η οικονομική δυσπραγία των δημοσίων ταμείων, καταρχήν είναι αποτέλεσμα της φορολογικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών: Μειώσεις φόρων από τις οποίες κερδίζουν κυρίως οι ιδιοκτήτες μεγάλων περιουσιών, οι υψηλόμισθοι και οι ανώνυμες εταιρείες.    

ΟΙ ΜΠΑΜΠΟΥΣΚΕΣ

Για την άλλη κρίση πρέπει να μιλήσουμε. Αυτή που μας αφορά. Και αυτή συνίσταται στην κοινωνική υποβάθμιση, στην επιδείνωση των κοινωνικών συσχετισμών, στην υψηλή ανεργία, στην απώλεια δημοσίων αγαθών, στην συνεχή μείωση του μεριδίου των μισθών. Όλα αυτά συνοδευόμενα από την αυξημένη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων με μόνη μελλοντική «ελπίδα» την λεγόμενη ανάπτυξη χωρίς απασχόληση, ένα φάντασμα που σοφά έχει προβλέψει ο Ρικάρντο.

Αυτή η κρίση, η δική μας κρίση, δεν είναι προϊόν κακοδιαχείρησης, δεν είναι προϊόν της αβελτηρίας κάποιων ουδέτερων κρατικών μηχανισμών τους οποίους «άλωσε ο κομματισμός», αλλά του γεγονότος πως αυτοί οι μηχανισμοί υπηρετούσαν τη συνειδητή εφαρμογή νεοφιλελεύθερων πολιτικών για δεκαετίες. Και ποιος είναι ο πυρήνας των πολιτικών αυτών; Είναι η συνεχής υποβάθμιση των όρων κατανάλωσης και αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης των μισθωτών, μέσω της συνεχούς αναδιανομής εισοδήματος από τους κάτω προς τους πάνω.

Αυτές οι πολιτικές παίρνουν τη μορφή της Μπάμπουσκας, της ρωσικής κούκλας που κάθε μία κρύβει μια άλλη μέσα της. Με μόνη τη διαφορά που οι χαριτωμένες μπάμπουσκες ήταν συνεχώς μικρότερες και είχαν ένα τέλος, ενώ τα «προγράμματα σταθερότητας» ήταν συνεχώς ευρύτερα και φαίνεται ατέρμονα.

Ας τα θυμηθούμε τα «σταθεροποιητικά προγράμματα», ας θυμηθούμε τα κλέη του παρελθόντος. 

Αρσένης το 83, Σημίτης το 85, Παπαντωνίου το 96, Χριστοδουλάκης το 2002. Η μία εκδοχή. Αυτή των σοσιαλιστών. Η άλλη: Σιούφας –Μάνος το 90, Αλογοσκούφης το 2007, Παπαθανασίου το 2008, για να κλείσει τον κύκλο, μέχρι να ανοίξει τον επόμενο, ο υπερτιμημένος Παπακωνσταντίνου το 2010. Αυτά συνιστούν την αέναη, συνεπώς υπερσυγκυριακή, εφαρμογή περιοριστικών πολιτικών με συνακόλουθο το ζειν επισφαλώς των μισθωτών. Αλλά και που είναι όλοι αυτοί; Βυθισμένοι είναι, καθότι υπερεκτιμημένοι, διότι αυτή είναι η μοίρα των υπερεκτιμημένων. Η βύθιση.

Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΥΝΟΥΧΩΝ

Οι κοινοτικοί «ελεγκτές», Οι οικονομικοί υπεύθυνοι  των διεθνών οργανισμών, οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ, αλλά και η μαρίδα, ήτοι οι στοιχημένοι οικονομολόγοι της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας, οι ομιλούσες γραβάτες των δελτίων, ιδίως εκείνος του Μεγάλου Καναλιού που μιμείται τον σκεπτόμενο του Ροντέν, οι πλείστοι συντάκτες των σωμών σελίδων, πλήθος συντεταγμένων κυβερνητικών και κρατικών αξιωματούχων, όσο περνά ο καιρός όλο και προσιδιάζουν με τους φανατικούς των θρησκειών. Λόγω και μόνον του μονοδιάστατου της σκέψης τους. Όπως οι θρησκεία εγκαλεί το άτομο να αναλάβει δράση απέναντι στην προοπτική του θανάτου, έτσι και αυτοί επισείουν τον φόβο της κατάρρευσης και της δημοσιονομικής κρίσης με έναν και μόνον άρρητο αλλά σαφή στόχο. Την πειθάρχηση στη νεοφιλελεύθερη κοινωνική και οικονομική ρύθμιση, στην αποδοχή του γεγονότος πως οι «αγορές» είναι όχι μόνον ρυθμιστές των ασκουμένων πολιτικών αλλά και χώρος απονομής δικαιοσύνης. Όπου βέβαια οι «αγορές» ταυτίζονται με τις αγορές χρήματος Όσοι ξεφεύγουν από τα κελεύσματα τους τιμωρούνται, δηλαδή πτωχεύουν.

Όπως οι υποκριτές δεσπότες κρατούν την Τριάρα, σύμβολο μεγαλοπρεπείας, που παραπέμπει στα εξωτερικά χαρακτηριστικά ενός πάλαι ποτέ κραταιού ιερατείου, αυτοί σείουν κατάμουτρα στους εργαζομένους των χωρών τους ένα κουρελόχαρτο: Το Σύμφωνο Σταθερότητος και Ανάπτυξης (Σ.Σ.Α.) Δηλαδή ένα σύνολο κανόνων, ένα θεμελιώδες αρχιτεκτόνημα του νεοφιλελεύθερου οικονομικού υποδείγματος, με μία και μόνη εμμονή που έχει τρία σκέλη: Ισχυροποίηση των ισχυρών, συμπίεση μέχρι στραγγαλισμού της εργασίας, θρίαμβος των οικονομικών της προσφοράς.

Τι είναι υπό διαπραγμάτευση σήμερα από πλευράς κυβερνήσεων; Τίποτε περισσότερο από προγράμματα σύγκλισης προς το Σ.Σ.Α., τα λεγόμενα σταθεροποιητικά προγράμματα. Απαιτείται δηλαδή διαπραγμάτευση για τον χρόνο και τα εργαλεία ώστε να φτάσουμε σε μείωση των ελλειμμάτων. Μόνο που τα εργαλεία δεν επιλέγονται ως ένα μείγμα οικονομικής πολιτικής ώστε η μείωση να γίνει μέσω του ξεπεράσματος της ύφεσης, αλλά με δεδομένα τα οικονομικά της προσφοράς, δηλαδή τη μείωση της φορολογίας του κεφαλαίου, το οποίο, και χρηματοδοτεί το δημόσιο χρέος έναντι προσόδου, και δεν συμβάλει στην απομείωση του, αφού μειώνεται η φορολογία του.

Και γιατί πρέπει να μειώνεται η φορολογία του κεφαλαίου, ερωτάται η οικονομική ορθοδοξία; Για να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις απαντούν. Προφανώς μας χλευάζουν οι νέοι Αλεξανδρείς. Διότι ξέρουν πως η μείωση της φορολογίας των κερδών δεν αποτελεί κίνητρο επενδύσεων, αφού αυτές εξαρτώνται από τα μελλοντικώς αναμενόμενα κέρδη, την «αισιοδοξία των επενδυτών» κατά τον  Κέυνς, καθώς και της σχέσης της οριακής αποδοτικότητας του κεφαλαίου με το επιτόκιο των ομόλογων εν γένει, όπως διατυπώνεται στα συμπεράσματα της Γενικής Θεωρίας του Κέυνς.

Γι’ αυτό τους λέμε ευνούχους. Ευνούχους των αγορών. Διότι όπως οι παπάδες ενδύονται το μέλαν, το ράσο δηλαδή, το οποίο εκφράζει την ομοιοχρωμία, αυτοί ενδύονται το δήθεν κύρος τους ακριβώς για να μας εθίσουν στη μονοδιάστατη σκέψη. Διότι η σκέψη των «αγορών» είναι μονοδιάστατη.

Όπως οι παπάδες μέσω του ράσου εξορκίζουν τις χρωματικές αντιθέσεις γιατί αυτές δεν υπάρχουν στον κόσμο των σκιών, οι νεοφιλελεύθεροι ενδύονται το ΣΣΑ ακριβώς για να εξορκίσουν την αποτυχία του υποδείγματος τους, αναφορικά με ότι ευαγγελίστηκε, αλλά και για ένα ακόμη πολύ σημαντικό λόγο: Για να μετατρέψουν την παρούσα κρίση από κρίση συστημική, σε κρίση δημοσιονομική, οπότε να βάλουν τους εργαζομένους στη μέγγενη και να μετατρέψουν την κρίση σε νέα ευκαιρία γι αυτούς. Γι αυτό και ο τίτλος: Οι καρχαρίες με τα χρυσά λέπια.

ΟΙ ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΟ

Τα δημοσιονομικά ελλείμματα είναι οχήματα βελτίωσης των τραπεζικών ισολογισμών. Τα έχουμε πει πολλές φορές:  Οι εμπορικές τράπεζες δανείζονται φθηνά από την ΕκΤ με ενέχυρο ομόλογα του δημοσίου ακριβώς για να δανείσουν ακριβά αργότερα το δημόσιο. Και αυτό το πραγματικό σκάνδαλο αποσιωπάται, θεωρείται φυσική συνέπεια των νόμων της ελεύθερης αγοράς, οπότε οι κρατούντες ενδύονται την στολή των γενναίων και ξιφουλκούν κατά των golden boys με τα υψηλά bonus. Μεταμφιέζουν το πραγματικό επίδικο στο ανυπόστατο ομοίωμα του.

Άλλο παράδειγμα. Γνωρίζουν τους χίλιους και έναν τρόπους μέσω των οποίων φοροδιαφεύγει το κεφάλαιο. Π.χ. οι πολυτελείς επαύλεις της Μυκόνου ή τα χλιδάτα υπόσκαφα της Σαντορίνης ανήκουν σε παράκτιες εταιρείες «αξιοποίησης τουριστικών ακινήτων». Αυτό δεν έκανε και ο κ. Βουλγαράκης, εις εκ των Ηρακλέων του θρόνου του ανεψιού του Εθνάρχου; Εταιρείες off shore ίδρυε για να μειώσει την φορολογία στα ακίνητά του. Και ενώ αυτά τα γνωρίζουν τα μετατοπίζουν σε άλλα φανταστικά επίδικα. Ανυπόστατα και μάταια, όπως η σύλληψη του παράνομου χρήματος. Θα συλλάβουν λέει το παράνομο χρήμα, και από την άλλη αναθέτουν στην ουσία την εκπόνηση του προγράμματος Σταθεροποίησης στο Euro group, πρόεδρος του οποίου είναι ο ηγέτης της χώρας με τα υψηλότερα ποσοστά «βρώμικου χρήματος». Τέτοια ωραία, τέτοια απύθμενη υποκρισία.

Γνωρίζουν πλήρως την ζούγκλα της καπιταλιστικής παραγωγής με τα καθημερινά θανατηφόρα «εργατικά ατυχήματα», την ανυπαρξία στην ουσία κατώτατου ημερομισθίου, τις υπερωρίες χωρίς πληρωμή, προεξαρχουσών των ευαγών τραπεζών, όλα τα παραπάνω συνεισφορά της νεοκλασικής θεωρίας στην οικονομική επιστήμη. Πως αντιδρούν απέναντι στη ζούγκλα αυτή; Με «διαφάνεια» και «αξιοκρατία». Άλλη πάλι μεταμφίεση στο ανυπόστατο.

Η ΑΠΑΤΗΛΗ ΛΑΜΨΗ ΤΟΥ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΥ

Οι κυβερνήσεις όλα αυτά τα χρόνια κατασκευάζουν με την επιμονή γεωμέτρη ένα τρίγωνο; Στις κορυφές του έχουν τοποθετήσει τους ανέργους, τους επισφαλώς εργαζομένους και τους ανασφαλώς ζώντες. Πως ενδύουν την κατασκευή αυτή; Με δύο μαγικές λέξεις: Εκσυγχρονισμός και μεταρρυθμίσεις. Λέξεις με εν γένει θετικό πρόσημο, οι οποίες όμως πηγάζουν από το βάθος των κοινωνικών αντιφάσεων και αποτελούν κοινωνικά συμβόλαια που εκπονεί η εκάστοτε κυβέρνηση με τις ανερχόμενες ή κρατούσες κοινωνικές δυνάμεις.

Εκσυγχρονισμός, μεταρρυθμίσεις, νέα διακυβέρνηση, νέα αλλαγή. Τι είναι όλα αυτά; Λόγια, λέξεις, παρόλες που επιτελούν όμως μια σημαντική λειτουργία: Θολώνουν ό,τι καθημερινά εικονογραφείται και διατυπώνεται ως εξής: Η εργασία οφείλει έναντι των ιδιοτελών συμφερόντων των κυρίαρχων τάξεων ανυπεράσπιστη να σηκώνει όλα τα κοινωνικά βάρη χωρίς διέξοδο. Στο μέτωπο όλων των πολιτικών αυτών έχουν χαράξει με ανεξίτηλα γράμματα την ρήση πως νόμος είναι τα δίκαια του κεφαλαίου.

Από τα δίκαια αυτά πηγάζουν οι νέες μεταρρυθμίσεις της νέας αλλαγής: Συλλήβδην περιορισμός δικαιωμάτων, ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης μέσω των επαγγελματικών ταμείων, απεμπόληση όλων των δημοσίων αγαθών με τη μετατροπή τους σε απλά προσαρτήματα των αγορών.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΦΕΛΩΝ ΠΡΟΣ ΠΟΝΗΡΟΥΣ ΠΟΛΙΤΕΥΤΕΣ

Και με την ευκαιρία ορισμένα απλά ερωτήματα.

1.                   Η αλλαγή του τρόπου λογισμού των αμυντικών δαπανών καθώς και η πριμοδότηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος με ζεστό δημόσιο χρήμα συνέβαλλαν ή όχι στην διόγκωση του ελλείμματος; Ερώτημα προς όλους: Η εγγυήσεις εκ μέρους του δημοσίου των τραπεζικών επισφαλειών αθροίζεται στο έλλειμμα; Απάντηση, βεβαίως και ναι. Τότε γιατί το δημόσιο δεν παραιτείται από τις εγγυήσεις αυτές ώστε να μειωθεί ισόποσα το έλλειμμα; Μα έτσι θα καταρρεύσουν οι τράπεζες, απαντούν. Δεν θα καταρρεύσουν, αλλά και αν κάποια έχει προβλήματα ρευστότητας, ας πρόσεχε. Διότι την εποχή των παχιών αγελάδων δεν εξορθολόγησε τους ισολογισμούς της αλλά «επένδυε» με πολύ υψηλές μοχλεύσεις. Και στο κάτω-κάτω τι είναι προτιμότερο; Να πτωχεύσει μία τράπεζα ή να πτωχεύσουν οι μισθωτοί και η τράπεζα να συνεχίσει κανονικά να λαμβάνει τόκους ομολόγων του δημοσίου τα οποία αγόρασε με φθηνό χρήμα από την ΕκΤ;

2.                   Γιατί οι οικονομίες της ευρωζώνης με αυξημένες ανάγκες δανεισμού δεν ενισχύονται από κάποιο συλλογικό μηχανισμό απ’ ευθείας δανειοδότησης των κρατών; Γιατί λόγου χάρη δεν εξεδόθη ευρωομόλογο ώστε να αντλήσουν χρήμα τα δημόσια με στόχο την ανάπτυξη και να μην αναγκάζονται να δανείζονται από τις εμπορικές τράπεζες;

3.                   Γιατί τα δημόσια δεν δανείζονται απ’ ευθείας από την ΕκΤ με 1% όπως οι εμπορικές τράπεζες οι οποίες στη συνέχεια τα δανείζουν με 4,5% και άνω;

4.                   Πως γίνεται και βρέθηκαν χρήματα μέσα στην κρίση ώστε να καταστρωθεί και εφαρμοστεί σχέδιο διάσωσης των τραπεζών και μάλιστα στο τεράστιο ύψος του 10% του ΑΕΠ;

5.                   Γιατί προέχει η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσω του ΕΣΠΑ και που διοχετεύονται τα χρήματα αυτά; Σε τι δραστηριότητες και με ποια προστιθέμενη αξία; Όταν όλοι ξέρουμε πως οι μεταβιβαστικές αυτές πληρωμές «συνοδεύονται» από την ανοχή άτυπων μορφών απασχόλησης και με εργαλεία ελέγχου να εκλείπουν λόγω των απονευρωμένων επιθεωρήσεων εργασίας.

Γιατί αν όλα αυτά συνέβαιναν τότε θα ακυρώνονταν ο ρόλος των αγορών, δηλαδή η ίδια η νεοφιλελεύθερη ρύθμιση κατά την οποία οι αγορές χρήματος αποτελούν τον βασικό διαμεσολαβητή στη διαδικασία αναπαραγωγής του συνολικού κοινωνικού κεφαλαίου.

ΑΥΤΟΙ ΚΙ ΕΜΕΙΣ ή ΓΙΑΤΙ ΑΠΕΡΓΩ

Αυτοί προτείνουν την μετατροπή δημοσίων αγαθών όπως η πρόνοια και η ασφάλιση  σε προσαρτήματα των «αγορών».

Εμείς υπερασπιζόμαστε την πρόνοια και την ασφάλιση ως δημόσια αγαθά, ήτοι την αξιοπρέπεια των γηρατειών μας.

Αυτοί προτείνουν το δωμάτιο, τον καναπέ τον κοινωνικό κατακερματισμό.

Εμείς βγαίνουμε στους ανοικτούς ορίζοντες των διαδηλώσεων, στο πεζοδρόμιο με τα πανώ σαν αετώματα πάνω απ’ τα κεφάλια μας.

Αυτοί βλέπουν την πραγματική ζωή ως εξαίρεση και τους «δείκτες» ως πραγματική ζωή.

Εμείς ξέρουμε πως η πραγματική ζωή είναι η καθημερινή αγωνία μια και μας μετατρέπουν σε ανασφαλώς ζώντες.

Αυτοί προτείνουν την διαμεσολάβηση των τηλεοπτικών εικόνων, γι’ αυτό πλαισιώνονται από τα γνωστά συγκροτήματα με τους άνετους και οιστρηλατημένους Γιούρι Γκέλερ της πολιτικής διαμεσολάβησης που εκστασιάζονται με το εκάστοτε στιβαρό «ηγέτη»

Εμείς προτείνουμε την τραχύτητα της σύγκρουσης.

Αυτοί είναι υμνητές της διαμεσολάβησης, της «εκπροσώπησης».

Εμείς, υμνητές της συμμετοχής, της έμμεσης δημοκρατίας, του Σωματείου. Αυτά δεν μας πρόδωσαν ποτέ.

Αυτοί γνωρίζουν μόνον τον χωρίς αναστολές κόσμο του χρήματος, για αυτούς η πολιτική είναι θεραπενίς των αγορών.

Εμείς εμπνεόμαστε από την αλληλεγγύη ως καταστατική λειτουργία, ως πυρήνα για οτιδήποτε ελπιδοφόρο φέρει το μέλλον. Για μας η πολιτική ενασχόληση είναι ευτοπία, τρόπος ανίχνευσης των αναγκών μας.

Αυτοί μας θέλουν να μένουμε στις ένδοξες διηγήσεις του παρελθόντος, να ελεεινολογούμε τη μοίρα μας και να λέμε πως όλα τελείωσαν οι αγορές έχουν τον πρώτο λόγο.

Εμείς τις ιερές αγελάδες δεν τις σφάζουμε αλλά δίπλα σε αυτές βάζουμε και μία ακόμη. Μάχη για παραγωγή πρακτικού αποτελέσματος.

Αυτοί μας θέλουν οιστρηλατημένους μοναχικούς, εξαρτώμενους μόνον από την «προσωπική μας ευθύνη»

Εμείς όμως είμαστε τολμητίες και φωνάζουμε: Δεν είναι ο αόριστος η μοίρα μας.

Δίπλα στις ιερές αγελάδες, ήτοι κινήματα, ενότητα, πρακτική δημοκρατία βάζουμε μία ακόμη: Απεργία, επιδίωξη αποτελέσματος με όπλο την αλληλεγγύη.

Η ΠΙΟ ΜΕΓΑΛΗ ΩΡΑ ΕΊΝΑΙ ΤΩΡΑ

ΟΛΟΙ ΣΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ

Η ΑΠΕΡΓΙΑΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ